Chociaż kamienie te pochodzą z różnych epok i powstały w odmienny sposób bywają do siebie bliźniaczo podobne, tak że niekiedy mało wprawnym okiem trudno je odróżnić.
Swoją karierę w ogrodzeniach zawdzięczają naturalnym barwom, łatwej obróbce i stosunkowo niskiej cenie. Występują w wielu regionach Polski – piaskowiec najłatwiej znaleźć w Górach Świętokrzyskich, Karpatach i Dolnym Śląsku, wapienie – na Lubelszczyźnie, Wyżynie Krakowsko -Częstochowskiej i także w Górach Świętokrzyskich.
Ten materiał ogrodzeniowy wydobywa się metodą odkrywkową w kamieniołomach, po czym kruszy lub wstępnie obrabia, układa na mocnych paletach, oplątuje drucianą siatką i wysyła do miejsca budowy ogrodzenia.
Ogrodzenia z piaskowca
Wykorzystywany na ogrodzenia piaskowiec to nic innego jak scementowany lepiszczem piasek, którego ziarna nie przekraczają 2mm średnicy. Gdy spoiwem jest np. krzemionka, nazywamy go krzemionkowym (kwarcyt), gdy związki wapnia -wapnistym. Oprócz substancji zlepiających występują tam również inne domieszki, np. związki żelaza. Dzięki nim zmienia się barwa kamieni na ogrodzenia, przybierają one wtedy różne odcienie czerwieni, brązu oraz zieleni.
W naturze ułożone są w warstwy o różnej grubości, sięgającej nawet kilkudziesięciu metrów. Z tak potężnych złóż wycina się największe bloki, wykorzystywane później np. w rzeźbiarstwie. Wydobyte kamienie można też ciąć na sześciany o regularnych kształtach, wykorzystywane później w budownictwie (także na ogrodzenia). Można też je dzielić przy pomocy specjalnych klinów i dłut na cienkie, nieregularnych kształtów kawałki. Służą do układania nawierzchni ścieżek i budowy murków ogrodzeniowych.
Ogrodzenia z wapieni
Na ogrodzenia stosuje się także wapienie – skały osadowe, powstałe z nagromadzonych na dnie mórz i jezior resztek organizmów żywych, głównie muszli małż i ślimaków. Przeważnie są bardziej miękkie niż piaskowce, a przez to łatwiejsze w obróbce, ale również mniej trwałe. Wapienie pochodzące z dawnych epok geologicznych są twardsze, można je nawet polerować (polecane na ogrodzenia). Nadają się jednak głównie do stosowania wewnątrz, gdyż poddawane działaniu warunków atmosferycznych szybko matowieją. Wapienie można wykorzystać do budowy murków ogrodzeniowych, na ścieżki i dojazdy, do aranżacji ogrodów skalnych. Na Lubelszczyźnie używa się ich także do budowy domów.
Na nawierzchnie ścieżek ogrodowych najlepiej nadają się piaskowce krzemionkowe, gdyż są odporniejsze na ścieranie niż np. Wapienie. W zależności od charakteru ogrodu i naszych upodobań kształt kamiennych płyt może być różny – od łamanych, nieregularnych, aż po prosto przyciętych prostokątów lub kwadratów.
Murki i ogrodzenia buduje się z kamieni różnego kształtu, ułożonych na kamiennym lub betonowym fundamencie. Jeśli ogrodzenie powstaje z kawałków o nieregularnych kształtach, trzeba je odpowiednio dobierać tzn. tak, żeby kształt każdego kolejnego łączył się z poprzednim. Aby takie ogrodzenie było stabilne jego grubość powinna wynosić 50-70 cm. Większe szczeliny w środku można wypełniać zaprawą cementową i gruzem. Ogrodzenie z bloczków kamiennych o przyciętych równych bokach muruje się podobnie jak z cegły lub pustaków.
Piaskowce i wapienie możemy wykorzystać również do budowy schodów, kominków ogrodowych i innych elementów tzw. małej architektury.
Piaskowce wykorzystywane do budowy ogrodzenia należą do kamieni mało odpornych na działanie czynników atmosferycznych. Pod wpływem wody, słońca i niskich temperatur szybko niszczeją i nabierają ciemnego koloru. Łatwo porastają też mchem i glonami. Można temu zapobiec pokrywając powierzchnię ogrodzenia lub rzeźb specjalnymi impregnatami. Nie próbujmy zdrapywać zanieczyszczeń z powierzchni ogrodzenia ostrymi narzędziami np. drucianą szczotką, gdyż na kamieniu mogą pozostać głębokie rysy. Wyspecjalizowane firmy czyszczą kamień ogrodzeniowy tzw. piaskarkami. Jeśli nie mamy możliwości mechanicznego czyszczenia ogrodzenia z piaskowca spróbujmy oczyścić go wodą z detergentem przy pomocy szczotki ryżowej.
Jeżeli jednak chcemy, żeby kamienie na ogrodzeniu szybko wyglądały na stare, nie możemy ich niczym zabezpieczać ani czyścić.